Arbeidsuitbuiting
Leestijd: 3 minuten
Op het eerste gezicht lijkt er niets aan de hand, maar achter de schermen speelt zich een grimmige werkelijkheid af. Mensen worden uitgebuit, bedreigd en vastgehouden in een systeem van dwang, arbeid, misleiding en uitbuiting. Dit is arbeidsuitbuiting—een vorm van moderne slavernij die vaker voorkomt dan u denkt.
Het speelt zich af in verschillende sectoren, zoals de landbouw, horeca, schoonmaak, transport en de bouw. Zo ook in Limburg, waar bijvoorbeeld landbouw en transport een grote rol spelen. De slachtoffers zijn vaak kwetsbare mensen, zoals arbeidsmigranten of mensen zonder papieren, die afhankelijk zijn van hun uitbuiters. Vanwege de grensligging met Duitsland en België is arbeidsuitbuiting in Limburg een belangrijk thema.
Werken onder onmenselijke omstandigheden
Bij arbeidsuitbuiting worden slachtoffers:
- Slecht of helemaal niet betaald. Lonen worden ingehouden of gaan direct naar de uitbuiter.
- Hun vrijheid ontnomen. Ze kunnen niet zelf bepalen waar ze wonen of hoe ze hun geld uitgeven.
- Afhankelijk gemaakt van de werkgever. Hun paspoort of bankpas wordt afgepakt en ze worden onder druk gezet met schulden of bedreigingen.
- Met valse beloften naar Nederland gehaald. Ze verwachten een eerlijke baan, maar belanden in een uitbuitingssituatie.
Arbeidsuitbuiting blijft vaak verborgen omdat slachtoffers bang zijn om zich uit te spreken, uit angst voor vergelding of omdat ze de taal niet spreken. Dit maakt het extra belangrijk dat omstanders alert zijn op signalen en misstanden melden.
Arbeidsuitbuiting is een ernstige vorm van mensenhandel, waarbij slachtoffers onder onmenselijke omstandigheden moeten werken. Ze worden gedwongen lange dagen te maken, vaak zonder pauzes, en moeten gevaarlijk of zwaar werk verrichten in slechte omstandigheden.
Er is sprake van ondermijning als criminelen voor illegale activiteiten gebruikmaken van legale diensten en bedrijven. De onder- en bovenwereld lopen dan door elkaar heen. Criminelen zetten bijvoorbeeld een bedrijf op als dekmantel voor het witwassen van geld of gebruiken een sociale huurwoning voor de productie van drugs. Ondermijning kan leiden tot ernstige maatschappelijke problemen zoals corruptie, fraude en een verminderd gevoel van veiligheid. Het komt overal voor.
- Slachtoffers wonen en slapen op de werkplek.
- Geen toegang tot eigen paspoort, identiteitsbewijs of bankpas.
- Lange werkdagen, gevaarlijk werk en slechte omstandigheden.
- Geen of te weinig loon, soms alleen ‘zakgeld’.
- Afhankelijkheid van de werkgever voor huisvesting.
- Dreiging, dwang of schulden om hen te laten werken.
- Slachtoffers zijn met valse beloften naar Nederland gehaald.
Arbeidsuitbuiting is mensenhandel en kan ernstige gevolgen hebben voor de slachtoffers. Jouw alertheid kan het verschil maken.
Herkent u 1 of meerdere signalen van arbeidsuitbuiting? Kom dan in actie en meld dit bij de politie of uw gemeente. Liever anoniem? Dit kan via Meld Misdaad Anoniem. Samen kunnen we arbeidsuitbuiting stoppen en slachtoffers helpen ontsnappen aan uitbuiting.
Politie
- 112 (noodsituatie)
- 0900 8844
Nederlandse Arbeidsinspectie
- 0800 5151
- Nlarbeidsinspectie.nl
Meld Misdaad Anoniem
- 0800 7000
- Meldmisdaadanoniem.nl
Bronnen
- Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. (2023, 18 december). Herkennen en melden van arbeidsuitbuiting. Nederlandse Arbeidsinspectie. https://www.nlarbeidsinspectie.nl/onderwerpen/herkennen-en-melden-arbeidsuitbuiting
- Ministerie van Justitie en Veiligheid. (2024d, oktober 29). Arbeidsuitbuiting. Openbaar Ministerie. https://www.om.nl/onderwerpen/arbeidsuitbuiting
- Signalen van mensenhandel – CoMensha. (z.d.-d). https://www.comensha.nl/over-mensenhandel/signalen-van-mensenhandel/
- Ministerie van Justitie en Veiligheid. (2021, 29 november). Jaarlijks circa 5.000 slachtoffers van mensenhandel in Nederland. Nieuwsbericht | WODC – Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum. https://www.wodc.nl/actueel/nieuws/2021/11/29/jaarlijks-circa-5.000-slachtoffers-van-mensenhandel-in-nederland
- Beleids- en uitvoeringsplan mensenhandel Zuid-Limburg (2022). https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR689881
- Aanpak Mensenhandel Gemeenten Noord- en Midden-Limburg (2022). https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR684207/1
- RIEC Limburg. (n.d.). Onze ogen op mensenhandel. https://rieclimburg.eu/onze-ogen-op-mensenhandel
Colofon
De expositie ‘Ondermijning in beeld’ is samengesteld door studenten van de opleiding Integrale Veiligheidskunde van NHL Stenden Hogeschool, in opdracht van de provincie Fryslân en het RIEC Noord-Nederland.
Fotografie: © Leo Postma